海尔空调官方售后点：知名的海尔空调维修厂商推荐
Б?хтег?р?й ?гъзам улы Ш?фиев (20 май 1897 ел – 19 август, 1918 ел) – революционер, журналист, ?Башкортстан? (х?зерге ?Кызыл та??) г?зитене? беренче м?х?ррире.
| Б?хтег?р?й Ш?фиев | |
|---|---|
 | |
| Туган телд??исем | Б?хтег?р?й ?гъзам улы Ш?фиев |
| Туган | 20 май 1897 Ырынбур ?лк?се, 1нче Имангол |
| ?лг?н | 19 август 1918 (21 яшь) Ырынбур |
| ?лма-матер | Х?с?ения м?др?с?се |
| ??н?ре | с?яс?тче |
Т?р?ем?и х?ле
?зг?рт?Б?хтег?р?й ?гъзам улы Ш?фиев 1897 елны? 20 маенда Ырынбур губернасы Саелмыш елгасы буендагы 1нче Имангол исемле татар авылында (х?зерге Ырынбур ?лк?сене? Октябрь районы) крестьян гаил?сенд? туган. Алты уллары ?сеп килг?нд? ата-ана бер-бер артлы вафат була. ?ч яшенд? ?ксез ятим калган Б?хтег?р?йне ?тисене? энесе ?хм?тг?р?й Котлы?хм?т улы ?зен? ала, 5-6 яшенд? татарча укырга ??м язарга ?йр?т?. 1905-1912 елларда Ырынбур ш???ренд?ге, татар капиталистлары ?з акчаларына тоткан ?Х?с?ения? м?др?с?сенд? укый. Ш?кертл?р забастовкасында катнашканы ?чен куыла.
Имангол авылындагы ?ч еллык рус-башкорт училищесына укырга кил?. Училищены бер елда т?мамлый, ?ле К?г?рчен районына кер?че С?еткол училищесында 1916 елга кад?р укый. Шуннан Ырынбур зимства фельдшер-акушерлык м?кт?бен? кер?, зимства стипендиаты була. М?др?с?д?, училищеда, м?кт?пт? чагында Б?хтег?р?й Ырынбурда ??м Казанда чыгучы русча, татарча г?зит-журналларны мавыгып укый.
Февраль революциясенн?н со? бер т?ркем алдынгы карашлы яшьл?р “Ырынбур ш???р м?селман укучылары ??мгыяте” оештыра ??м Ш?фиев аны? ?ит?кчесе булып кит?. ??мгыять ?з эшен м?д?ни-м?гъриф?т максатыннан башлап с?яси юн?леш ала. Революцион к?р?ш юлын сайлаган Ш?фиев БВРС р?исе урынбасары ??м ?Башкортстан? г?зите м?х?ррире итеп сайлана. Г?зит татарча чыга, кайбер материаллар русча да басыла. 27 марттагы бишенче саны бел?н ул тукталып кала. Алтынчысы ?зерл?неп бетс? д?, д?нья к?рми, ч?нки Ырынбур губерна башкарма комитеты карары бел?н БВРС таратыла.
1918 елны? 27 мартында Башкортстан автономиясе турында нигезл?м? проектын Совет х?к?м?тен? тапшыру ?чен Б. Ш?фиев ?ит?кчелегенд?ге делегация М?ск??г? кит?. Л?кин проект М?ск??д? аерым р?вешт? каралмый, ч?нки бу вакытта ?з?к м?селман комиссариаты Татар-Башкорт Совет Республикасы проектын эшл?п, матбугатта бастырган була инде. Башкортстан делегациясе д? шушы проект бел?н килеш?, Ш?фиев Комиссариат составына кертел?. К?ренекле татар революционеры Мулланур Вахитов ?ит?кчелек итк?н Татар-башкорт ?з?к комиссариатыны? юридик б?леге м?дире булып Б?хтег?р?й Ш?фиев шунда ук М?ск??д? эш башлый. 21 яшьлек б?лш?вик башкалада капиталистларны? йорт-м?лк?тл?рен конфискациял??д?, татар ??м башкорт укытучылары съездын М?ск??д? ?тк?р?д?, Гаяз Исхакый м?х?ррирлек итк?н ?Ил? г?зитен яптыруда актив катнаша.
Шул ук елны? 14 апреленд? Татар-башкорт ?з?к комиссариаты Петроград губерна милли шурасын бетереп, аны? урынына татар-башкорт комиссариатын оештыру турында карар ит? ??м бу карарны тормышка ашыру ?чен Б. Ш?фиевны Петроградка ?иб?р?. Милли шура ?ит?кчел?ре д? ахмак булмый, ?лб?тт?, шураны ябарга нинди с?б?п бар, дип тиешле д?лил сорыйлар. Мондый д?лил Ш?фиевта гына т?гел, х?тта Комиссариатны? ?зенд? д? юк булып чыга. Петроградлылар Уфага — Б?тенрусия м?селманнары милли идар?сен? М?ск??д?ге Комиссариат ??м аны? в?киле Ш?фиев ?стенн?н шикаять телеграммасы ?иб?р?л?р. М. Вахитов 27 апрельд? баш коллегияд? к?р?шт?шл?ре бел?н ки??шл?ш? д? Ш?фиевны телеграмма бел?н М?ск??г? чакырып кайтара.
Бераз эшл?г?ч, Б?хтег?р?й, ?зе гариза язып, Комиссариаттан кит? ??м туган якларына кайта. Ырынбур тир?се бу чакта дутовчылар кулында була. Б?хтег?р?йне 1918 елны? июль урталарында Кабан авылында туганнарында качып яткан ?ирд?н дутовчылар кулга ала. Ырынбур т?рм?сенд? яткырганнан со?, августта суд ясап, шунда ук урманга алып чыгып атып ?тер?л?р. Ниндидер с?ер туры кил? — Татар-башкорт ?з?к комиссариаты ?ит?кчесе Мулланур Вахитовны да Казанга кайткан ?иренн?н тотып алып, шул ук вакыт аралыгында — 19 августта атып ?терел?.
Х?тер
?зг?рт?Уфада, Ст?рлетамакта, Ырынбурда, Моракта, Иманголда урамнар, шулай ук Имангол ??м С?еткол м?кт?пл?ре аны? исемен й?рт?. Аны? турында китаплар язылды. (Рамазан Кузыев. “Б?хтег?р?й Ш?фиев”. Уфа, 1972 ел. “Легендага ?йл?нг?н исемн?р”. Уфа, 1977 ел. Евгений Асабин. “Революция байрагы астында”. Уфа, 1991 ел).
Чыганак
?зг?рт?- Беренче м?х?ррирг? нибары 21 яшь булган(?ле сылтама)